Dédé Ekoué, si wodzi le November 19, 1964 dzi le Fort Lamy, Chad, nye Togo dunyahela. Enye subɔsubɔhakplɔla, Togo Dukɔa ƒe Dukplɔla ƒe aɖaŋuɖola, si kpɔa ŋgɔyiyinyawo gbɔ.

Agbemeŋutinya trɔ asi le eŋu

Ƒome kple hehenana trɔ asi le eŋu

Wodzi Dédé Ahoéfa Ekoué le November 19, 1964 dzi le Fort-Lamy (si nye N’Djamena fifia) le Chad, eye wòɖe srɔ̃ eye wònye vi etɔ̃ dada. Le ƒe 1986 me la, exɔ master ƒe ɖaseɖigbalẽ le ganyawo me - asitsatsa dzikpɔkpɔ ƒe tiatia - le Benin Yunivɛsiti le Togo. Eyi eƒe nusɔsrɔ̃ dzi le Lille Yunivɛsiti eye wòxɔ suku kɔkɔ dede ƒe ɖaseɖigbalẽ tɔxɛ (DESS) le dukɔwo dome ganyawo kple adzɔxexe me le ƒe 1987 me. Eyi United States eye wòxɔ Asitsatsa Ŋuti Nusrɔ̃ƒe ƒe Master (MBA) le Jackson Dukɔa ƒe Yunivɛsiti le ƒe 1993 me. Enye Amerikatɔwo ƒe hoʋiʋli ƒe ɖoɖo si wotsɔ ɖe adzɔgbe na Afrikatɔwo ƒe dɔdzikpɔlawo ƒe ŋgɔyiyi (AFGRAD) si le United States ƒe Dukɔwo Dome Ŋgɔyiyi Dɔwɔƒe kple Afrika-Amerika Dɔwɔƒe kpakple Ðoɖowɔha la ƒe dziɖula Afrika Nyɔnu Kplɔlawo le Agbledede kple Nutomenyawo me tso Winrock International.

Dunyahehedɔ trɔ asi le eŋu

Tso ƒe 1996 va ɖo ƒe 2007 me la, enye Afrika Kadodowo Dzikpɔla le Women’s World Banking le New York, United States. Togo nyɔnu dɔdzikpɔla gbãtɔ si dudzikpɔƒe aɖe xɔ le Togo, vevietɔ Lomé dudzikpɔla, Dédé Ekoué wɔa dɔ le dugãwo ƒe ŋgɔyiyi kple dugãwo dzikpɔkpɔ ƒe nyawo me le dukɔa kple dukɔwo dome le Xexeame ƒe Gadzraɖoƒegã ƒe nuwɔwɔ aduadu ƒe ɖoɖowo me. Tso ƒe 2007 va ɖo ƒe 2010 me la, enye UNDP ƒe Teƒenɔla ƒe kpeɖeŋutɔ le Cameroon. Emegbe ezu Dukplɔla na Dukɔa ƒe Dukplɔla si kpɔa Ðoɖowɔwɔ, Ŋgɔyiyi kple Nutome Ðoɖowɔwɔ dzi. Edzea Xexeame ƒe Amewo ƒe Agbɔsɔsɔme Ŋkeke ƒe tata 25 lia, si woɖuna le July 11 ɖesiaɖe dzi, si ŋu Dukɔ Ƒoƒuawo ƒe Amewo ƒe Agbɔsɔsɔme Ŋuti Gakpɔ (UNFPA)2 wɔ ɖoɖo ɖo la gɔme; Nutomenyawo Gbɔkpɔha ƒe Dɔdzikpɔla, ɣemaɣi ƒe Hadomegbenɔnɔ Ŋuti Dɔdzikpɔla, Nyɔnuwo Kple Agbalẽsɔsrɔ̃ Dodo Ðe Ŋgɔ.

Tso ƒe 2015 va ɖo ƒe 2018 me la, Dédé Ekoué nye subɔla, Dukplɔla Faure Gnassingbé ƒe aɖaŋuɖola, si kpɔa ŋgɔyiyinyawo gbɔ. Ewɔ ɖeka le ŋgɔ na dukɔwo dome ɖoɖo geɖewo, abe ɖoɖowɔha 16 lia si le kpekpe si ku ɖe ganyawo kple asitsatsa ƒe nuwɔwɔ aduadu ŋu le United States kple Afrika ƒe anyiehe Sahara dome, si wowɔ le Togo le August 2017 me la ƒe zimenɔla ene. Le ƒe 2016 ƒe nuwuwu lɔƒo, le Xexeame ƒe Gadzraɖoƒegã ƒe Ƒuƒoƒo ƒe Dukɔwo Dome Ŋgɔyiyi Habɔbɔ (IDA-18) ƒe kpekpe, si ƒe zimenɔla kpeɖeŋutɔ la, eɖe gbeƒãe be "IDA le ta yeye kura ŋlɔm le ŋgɔyiyi ƒe ŋutinya me. Míele kpekpeɖeŋunana ƒe ɖoɖo yeye aɖe si me woto nu yeyewo vɛ, si me didi vevie le eye wòwɔa dɔ nyuie, si naa mɔkpɔkpɔ ame dahewo, si wɔa dɔ kplikplikpli kple dukɔ siwo kpɔa viɖe tso eme. Nudede nyawo me siawo atrɔ ame biliɔn geɖe ƒe agbenɔnɔ le IDA dukɔwo me”.

Be woayi ŋgɔ wu trɔ asi le eŋu

Articles connexes trɔ asi le eŋu

  • Kwesi Ahoomey–Zunu ƒe dziɖuɖu (1) .
  • Kwesi Ahoomey–Zunu ƒe dziɖuɖu (2) .
  • Gilbert Fossoun Houngbo ƒe Dziɖuɖua (2) .

Gotagome kadodowo trɔ asi le eŋu

  • Nya si Dédé Ekoué gblɔ tso IDA-18 ƒe vevienyenye ŋu, May 9, 2016.

De dzesii kple nusiwo ŋu woƒo nu tsoe trɔ asi le eŋu