Ingrid Awadé
Ingrid Awadé nye Togotɔ asitsala si wodzi le Tedoxe 3, 1974 dzi.
Dukɔa ƒe dɔwɔƒewo dzikpɔla kple Togo Dukɔa ƒe Hadomegbenɔnɔ ƒe Dedienɔnɔ Ga (CNSS) ƒe dɔdzikpɔlagã fifia, eƒe dɔdzikpɔkpɔdɔa dze le Togo dɔwɔƒe geɖewo dzikpɔkpɔ me. Le ɣeyiɣi ma ke me la, tso ƒe 2005 me la, enye Togo Dukɔa ƒe Dukplɔla Faure Gnassingbé ƒe ganyawo ŋuti aɖaŋuɖola.
Agbemeŋutinya
trɔ asi le eŋuSusᴐsrɔ̃
trɔ asi le eŋuIngrid Atafeinam Awadé xɔ DESS le dɔdzikpɔkpɔ dzikpɔkpɔ kple nyatakakamɔnu me.
Dɔnyala ƒe dɔwɔwɔ
trɔ asi le eŋuEdze eƒe dɔ gɔme le ƒe 1998 me le Ɣetoɖoƒe Afrika ƒe Ŋgɔyidɔwo ƒe Gadzraɖoƒe. Emegbe eva ge ɖe GARI ƒe gaxɔwo me le ƒe 2001 me abe afɔkudzikpɔla ene vaseɖe ƒe 2003 me, emegbe exɔ Dɔwɔƒe si Kpɔa Dɔwɔnyawo Gbɔ (SGI-TOGO) ƒe tatɔ, ɖoƒe si wògblẽ le ƒe 2008 me na Management Generale des Impôts si dzi wòkpɔ vaseɖe Dzome 2013, esime dziɖuɖua dze gakpɔkpɔ ƒe dɔwɔƒea ƒe tɔtrɔ gɔme esi woʋu Togotɔwo ƒe Gadzɔdzɔ Dɔwɔƒea. Le eƒe dɔdaɣi la, eŋlɔ DGI ƒe asitɔtrɔ ƒe nuŋlɔɖi ɖi. Ewɔa asitɔtrɔ vovovowo le adzɔxexe ŋu le dukɔa me godoo, vevietɔ le dɔwɔƒe siwo mexe adzɔ o ƒe geɖee nye esia. Eyata le eƒe mɔfiafia te la, Adzɔxexe Ŋuti Dɔwɔƒe Gã la toa adzɔxexe ŋuti sewo dzi to tohehe siwo se bia dzi nana dɔwɔƒe siwo mewɔa se dzi o. Wogbugbɔ ɖo dɔwɔƒe geɖe, siwo dometɔ aɖewo te ɖe ŋusẽ ŋu, abe Lebanontɔ Bassem al-Najar, si te ɖe Kpatcha Gnassingbé ŋu ene, si na wòte ŋu nɔ akpa dzi le ŋusẽ didi ƒe hoʋiʋli si nɔ Gnassingbé Eyadema viŋutsu eveawo dome la me.
Le Dzodze 2014 me la, woɖoe Amedɔdɔwo ƒe Dɔdzikpɔlagã na Habɔbɔ si Kpɔa Dɔwɔha si Womewɔ Ðe Ðoɖo Nu o (DOSI), si nye ɖoƒe si wobu be enye aɖaŋudɔ si wònɔ vaseɖe Tedoxe 31, 2017 dzi. Le dukplɔla ƒe sedede nu la, woɖoe be wòanye Togo Dukɔa ƒe Hadomegbenɔnɔ Ŋuti Gakpɔ (CNSS) ƒe dɔdzikpɔlagã.
Le eƒe kpɔkplɔ te la, CNSS le eƒe dijitaal tɔtrɔ gɔme dzem kple internet dzi dɔwɔnawo zazã, nudzɔdzɔwo ƒe fexexe ƒe dijitaal zazã kple Biosécu, si nye agbedzikpɔkpɔ ƒe mɔnu to mo ƒe dzesidede me ƒe dɔwɔwɔ.
Le ƒe 2021 me la, wotiam be manye Togo Dukɔa ƒe Lotodada (LONATO), si nye dɔwɔƒe si kpɔa fefe siwo wowɔna le vome dzi le Togo, ƒe dɔdzikpɔha ƒe zimenɔla.
Dunyahehe me agbenɔnɔ
trɔ asi le eŋuLe eƒe dɔwɔwɔ katã me la, ekpɔtɔ nye ame si kpɔ ŋusẽ ɖe amewo dzi ŋutɔ le Dukplɔla Faure Gnassingbé, amesi wònye ganyawo ŋuti aɖaŋuɖola tso ƒe 2005 me la ƒe amehawo dome.
Le alesi wòte ɖe dukplɔla ŋu ta la, Awadé hea ɖeklemiɖeɖe tso Togotɔwo ƒe tsitretsiɖeŋulawo gbɔ. Wotso enu be ewɔ nufitifiti eye tsitretsiɖeŋulawo ƒe habɔbɔ aɖe, Collectif Sauvons le Togo (CST) tso enu, kple amegã bubuwo, be eya gbɔe dzo si bi le Kara kple Lomé ƒe asiwo me le ƒe 2013 me la tso, gake metsɔ kpeɖodzi aɖeke na o.